Krivično delo nedozvoljene proizvodnje, držanja, nošenja i prometa oružja i eksplozivnih materija : kriminalistička i krivično-pravna analiza

Abstract

Ilegalno posedovanje i promet oružja je uvek aktuelna tema, posmatrajući institucionalne i pravne kapacitete države, ali i pitanje prestiža u kriminalnim sredinama. Dodatni problem predstavlja činjenica da je velika količina oružja nakon završenih oružanih sukoba, kojih je bilo dosta kroz istoriju srpskog naroda, ostajala u posedu građana. Tako oružje - najčešće legalno dobijeno od organa državne vlasti, prelazi u ilegalni posed jer država nema evidencije o istom. Oružje u ilegalnom posedu, mnogo češće od onog u legalnom posedu, postaje sredstvo izvršenja najtežih krivičnih dela, ali i objekat radnje. Razlog je lako uočljiv - teško mu je ući u trag. Kako bi se smanjila količina takvog oružja u posedu građana država primenjuje različit spektar mera. Kada je reč o uređivanju pravne materije legalnog posedovanja oružja prima ratio je Zakon o oružju i municiji (ZOOM). Pored otkrivanja i dokazivanja krivičnih dela i prekršaja, policiji je dat još niz ovlašćenja i nadležnosti preventivnog i represivnog karaktera koje Zakon o policiji nije propisao.1 Zakonska legalizacija je jedan od načina kada, na osnovu člana 46. ZOOM, ministar unutrašnjih poslova raspisuje legalizaciju oružja i municije. Međutim, u nekim slučajevima potrebno je reagovati krivičnopravnim odredbama. U članu 348. Krivičnog zakonika (KZ) propisano je krivično delo nedozvoljene proizvodnje, držanja, nošenja i prometa oružja i eksplozivnih materija. U ovom radu bavićemo se kriminalističkom i krivičnopravnom analizom ovog krivičnog dela, pri čemu ćemo sagledati i teorijske i praktične aspekte. Takođe, ukazaćemo i na kaznenu politiku (zakonodavnu i sudsku) u periodu od 2010-2014. godine za ovo krivično delo.

Unlawful possession and trade of weapons is always a topical issue, in terms of institutional and legal capacities of a state, as well as a matter of prestige in criminal circles. Additional problem is the fact that a vast amount of weapons, after armed conflicts –and there has been a lot of them throughout the history of Serbian nation – has remained in the possession of the citizens. Such weapons – most often legally obtained from the state authorities – have moved to illegal possession since the state did not have any records on them. Illegally possessed weapons, more frequently than those legally possessed, become means of execution of most serious criminal offences, as well as the object of actus reus. The reason is obvious – it is difficult to trace them. In order to decrease the amount of such weapons in possession of the citizens, the state applies a range of measures. When it comes to regulating legal matter on unlawful possession of weapons, prima ratio is the Law on Weapons and Ammunition. Legal amnesty is one of the ways of legalization of weapons, when based on the Article 46 of this Law, the Minister of Interior declares a weapon and ammunition amnesty. However, in some cases it is necessary to react by applying criminal law provisions. The Article 348 of the Criminal Code provides for the criminal offence Unlawful Manufacture, Possession, Carrying, and Sale of Weapons and Explosives. In this paper, the authors have dealt with the criminalistic and criminal law analysis of this criminal offence, by considering its theoretical and practical aspects. In addition, the authors have analysed the penal policy as well, both legislative and judiciary, for the period 2010–2014.