Gray economy as a determinant of economic security: View from Serbia

Abstract

With new tectonic geopolitical changes, aggravation of the global economic crisis, consequences of the pandemic, disruption of the energy market and the economy of the Republic of Serbia, we entered a turbulent period of development at the beginning of the new millennium. Monitoring and studying informal, gray, parallel, hidden economic relations in the domicile economy continues to attract undiminished attention of economists, lawyers, sociologists, criminologists, and scientists from other social sciences, who try to determine its main characteristics, causes, and quantify its scale, as well as socio-economic consequences on economic security. It is possible to achieve the goals of economic security if the economic system of the country fulfils its function completely, in the absence of any form of endangering the economic potential of the national economy. In that sense, the role of the state is important. In the absence of financial activity of the state, the economic security of the country would be endangered, which in turn would endanger the entire economic system, and thereby the state as a whole. In this scientific paper, the primary goal is to provide an analysis of the deep roots of dual economy in the modern economic fabric, and at the same time to examine the relationship between instrumental measures for its reduction on the one hand and possible action as a factor in its multiplication on the other. The conclusions drawn from the actions of such opposing forces can be significant from the point of view of creating and conducting economic and social policy, as well as measures aimed at reducing the size of the gray economy. The method of research includes an excerpt and application of scientific methods, data selection and research scope.

Sa novim tektonskim geopolitičkim promenama, zaoštravanjem globalne ekonomske krize, posledicama civilizacijske pandemije, poremećajem na energetskom tržištu i ekonomija Republike Srbije ušla je na početku novom milenijuma u turbulento razdoblje razvoja. Praćenje i izučavanje neformalnih, sivih paralelnih skrivenih ekonomskih odnosa u domicilnoj ekonomiji i dalje privlači neumanjenim intenzitetom pažnju ekonomista, pravnika, sociologa, kriminologa i naučnih radnika iz drugih društvenih nauka, koji pokušavaju da odrede njene glavne karakteristike, uzroke, te da kvantifikuju njene razmere i društveno-ekonomske posledice na ekonomsku bezbednost. Jedan od elemenata politike nacionalne bezbednosti jeste i ekonomska bezbednost. Realizovati ciljeve ekonomske bezbednosti moguće je ako ekonomski system zemlje ostvaruje svoju funkciju u potpunosti, uz odsustvo bilo kog oblika ugrožavanja ekonomskog potencijala naciolane ekonomije. U tom smislu začajna je ulova države. U nedostatku finansijske aktivnosti države ekonomska bezbednost zemlje bi bila ugrožena, što povratno ima za posledicu ugrožavanje celokupnog ekonomskog Sistema, a time i države u celini. U ovom naučnomp rilogu primarni cilj je pružiti analizu duboke ukorenjenosti dualne ekonomije u savremeno ekonomsko tkivo, a ujedno preispitati međusobni odnos mera istrumenata za njeno smanjene sa jedne strane i moguće delovanje kao factor njenog multiplikovanja sa druge strane. Izvedeni zaključci delovanja ovako suprostavljenih degenaritnih sila mogu biti značajni sa stanovšta kreiranja i vođenja ekonomske, socijalne politike, kao i mera usmerenih na smanjenu obima sive ekonomije. Način istraživanja sadrži izbor i primenu naučnih metoda, izbora podataka i obuhvat istraživanja.